De prijs die iedereen betaalt om Nederlandse woningen onbetaalbaar te maken

Er is één belastingvoordeel in Nederland dat iedere werkende 1,5% extra inkomstenbelasting kost. Maar het is alleen gunstig voor een bepaalde groep.

Het is een voordeel voor huiseigenaren, dat in veel Europese landen al is afgeschaft.

Het heet hypotheekrenteaftrek en het zorgt ervoor dat de huizenprijzen stijgen doordat mensen meer kunnen lenen. (Mensen in landen als de VS, merkt econoom Matthijs Korevaar op , denken dat Nederlanders gek zijn met hun 100% hypotheken, de hoogste leningen per huishouden in Europa.)

Voordelen rondom huiseigendom lijken een extraatje voor de mensen. Maar in werkelijkheid zijn ze een subsidie ​​voor de banken: de belastingbetaler betaalt een deel van de hypotheeklasten, zodat banken meer kunnen lenen. Hogere hypotheken zijn voor niemand beter dan hypotheekverstrekkers.

1,5% extra inkomstenbelasting

Pieter Omtzigt raakt erg overstuur over de oneerlijkheid van de belastingregeling voor hoogopgeleide “expats” – een regeling die overigens is bedoeld om Nederlandse bedrijven in staat te stellen lagere salarissen te betalen bij het werven van noodzakelijk internationaal talent.

Maar ondanks het feit dat hij opdracht gaf voor een rapport over huisvesting waarin werd aanbevolen om de hypotheekrenteaftrek -belastingvoordelen te schrappen om de huizencrisis aan te pakken, is Omtzigt opvallend stil hierover. Er is ook geen enkele aanwijzing dat de begroting dit zal aanpakken.

Volgens een geheim overheidsdocument over de effecten van verschillende belastingverlagingen – onthuld in een verzoek om openbaarmaking van informatie – zouden belastingvoordelen voor huiseigenaren kunnen worden afgeschaft en elke belastingbetaler ten minste 1,5% aan basisinkomstenbelasting kunnen besparen.

Met andere woorden: iedereen die een woning huurt in een particuliere woning of in een sociale huurwoning, betaalt 1,5% extra inkomstenbelasting om iets meer dan de helft van de huizenbezitters te onderhouden.

Nederland wordt al jaren gevraagd om deze belastingverlaging af te schaffen: door de Europese Commissie, het IMF in zijn laatste financiële stabiliteitsrapport en De Nederlandsche Bank.

Sociale onrust

Waarom zouden huiseigenaren die profiteren van de belastingaftrek hier rekening mee moeten houden?

Eigenlijk is het de meest oneerlijke belasting die je je kunt voorstellen. Zie je je buurman in dat huis van €2 miljoen op de hoek, met een lening van meer dan €1 miljoen? Die persoon krijgt meer belasting terug voor zijn huis. De overheid betaalt hem letterlijk om rijker te worden en meer risico te nemen.

Het promoot ook nonchalant gedrag rond risicovolle schulden. Misschien denkt u dat alleen arme mensen problematische leningen hebben. Nederland biedt nu hypotheken van 110% plus aan – waardoor recente kopers tot aan hun nek in de schulden zitten. Die u overigens moet terugbetalen, zelfs als de huizenprijs daalt, uw fundamenten gerepareerd moeten worden of u uw baan verliest. Een column in het Financieele Dagblad van deze week stelde terecht dat de Nederlandse huizenprijzen “onhoudbaar” zijn en ook een risico vormen voor maatschappelijke onrust.

Het is ook dwaas om lange tijd een hoge schuld te hebben. Als je de fijne details van je hypotheek leest, betaal je nu € 1,75 terug voor elke € 1 die je leent op een typische hypotheek met een looptijd van 30 jaar. Dat is veel geld. Met of zonder belastingvoordeel ben je over het algemeen armer met deze langetermijnschuld dan wanneer je hem snel afbetaalt.

Onhoudbare schuld

Belastingvoordelen voor huiseigenaren pompen de huizenprijzen alleen maar omhoog. Ze zijn het meest in het voordeel van de rijkste huiseigenaren. Ze belasten de jongeren – met steeds minder hoop op een huis – voor oudere generaties die er lekker in zitten. En bovenal is het belastinggeld dat rechtstreeks in de zakken van de banken verdwijnt. Het is natuurlijk gul van de Nederlanders om hun banken zo te steunen, hoewel ik niet zeker weet of ze dat beseffen.

Want zelfs als je een huis verkoopt en winst maakt, moet je waarschijnlijk toch weer een huis kopen. En de hoogste huizenprijzen in Nederland ooit zijn op dit moment niet gebaseerd op welvaart en een bloeiende economie, maar op een zeepbel van onhoudbare schulden.

Ja, er zijn minder huizen dan de vraag – deels door immigratie, maar ook door de vergrijzing van Nederlanders en het kleiner worden van huishoudens, en vooral door te weinig bebouwing. Maar met 100% hypotheken (en, roekeloos, geen eis van hypotheekverstrekkers voor een bouwtechnische keuring) worden de prijzen bepaald door wat mensen kunnen lenen.

En het bedrag dat mensen kunnen lenen, wordt dankzij deze belastingvoordelen nog verder opgedreven.

Een echt rechtse regering zou het huiseigenaarschapsvoordeel afschaffen, omdat het een vrije huizenmarkt verstoort. Een linkse regering zou het afschaffen om sociale ongelijkheid aan te pakken.

Je zou het kunnen afbouwen, of beperken voor huizen die meer waard zijn dan de NHG- hypotheekgarantielimiet. Je zou vermogenswinstbelasting kunnen invoeren voor privébezit, om een ​​deel van het belastinggeld dat erin is gestoken terug te krijgen.

Het is tijd dat de Nederlandse overheid stopt met het geven van de schuld aan anderen voor de Nederlandse huizencrisis, deze voordelen afschaft, risicovolle leningen aan banden legt en de gevaarlijke prijsspiraal doorbreekt.