عصر جدید کارگران بریتانیا: بازی شطرنج دیپلماتیک مراکش

پیروزی گسترده حزب کارگر در انتخابات عمومی زودهنگام اخیر بریتانیا، فصل جدیدی را در سیاست بریتانیا منعکس کرده است. با در دست داشتن نخست وزیر کیر استارمر، پایان دادن به 14 سال سلطه محافظه کاران، مراکش به دقت در حال ارزیابی تأثیرات احتمالی بر هدف اصلی سیاست خارجی خود برای به رسمیت شناختن جهانی برای حاکمیت خود بر صحرا است.

از لحاظ تاریخی، محافظه کاران عموماً از موضع مراکش، به ویژه پس از برگزیت در سال 2016 حمایت کرده اند. در مقابل، حزب کارگر نسبت به جبهه پولیساریو، جنبش جدایی طلب مورد حمایت الجزایر، همدلی بیشتری نشان داده است. این تغییر در چشم‌انداز سیاسی این نگرانی را در رباط ایجاد می‌کند که برتری حزب کارگر می‌تواند مانع یا حتی معکوس کردن گام‌های دیپلماتیک در سال‌های اخیر شود.

روابط بین رباط و لندن در دولت محافظه کار شکوفا شد. نقطه عطف مهم توافقنامه ارتباطی بود که در 26 اکتبر 2019 امضا شد که شامل استان های جنوبی مراکش می شد. این توافق که بعداً توسط دادگاه ها تأیید شد، خشم حامیان پولیساریو را برانگیخت.

براهیم غالی، رهبر جبهه پولیساریو، فوراً پیروزی استارمر در رهبری حزب کارگر در سال 2020 را تبریک گفت و "همبستگی قوی و مستمر" حزب با تلاش مردم صحرا برای تعیین سرنوشت را تحسین کرد. غالی ابراز خوش بینی کرد که رهبری استارمر به "پایان دادن به استعمار در صحرا" کمک کند.

چنین اظهاراتی در مراکش بی توجه نبوده است. در حالی که استارمر، در دوران تصدی خود به عنوان رهبر اپوزیسیون، از موضع گیری عمومی واضح در این مورد اجتناب کرد، سلف او جرمی کوربین آشکارا از آرمان پولیساریو حمایت کرده بود. کوربین در سال 2019 حمایت طولانی مدت خود از حق تعیین سرنوشت مردم صحرا را اعلام کرد.

نمایندگان حزب کارگر به طور مداوم از تقویت روابط بریتانیا و مراکش در مورد صحرا انتقاد کرده اند. آنها در جلساتی که نمایندگان طرفدار مراکش از ادعای مراکش در این قلمرو حمایت می کردند، سؤالات کتبی از وزارت خارجه مطرح کردند و از پولیساریو حمایت کردند.

نکته قابل توجه، جرمی کوربین، که همچنان مدافع سرسخت پولیساریو در پارلمان است، پس از اخراجش از حزب کارگر در سال 2020 به دلیل اتهامات یهودستیزی، اکنون به عنوان یک نماینده مستقل عمل می کند.

بانکداری مراکش در مشارکت استراتژیک

علیرغم این سیگنال ها، بسیاری از تحلیلگران بر این باورند که اولویت های استراتژیک بریتانیا و اهمیت فزاینده مراکش به عنوان یک شریک، در نهایت بر هر گونه تمایل ایدئولوژیک در حزب کارگر برتری خواهد داشت. صبری لو، وکیل و کارشناس حقوق بین الملل و مناقشه صحرا، ابراز اطمینان کرد که پیروزی حزب کارگر مسیر حامی مراکش را تغییر نخواهد داد.

لو استدلال کرد که این موضوع از بحث صرف فراتر رفته و به مرحله ای از وضوح قاطع و تصمیم گیری جسورانه رسیده است. وی خاطرنشان کرد که قدرت های بزرگی مانند ایالات متحده حاکمیت مراکش را به رسمیت شناخته اند و بیش از 80 کشور پیشنهاد خودمختاری مراکش را به عنوان راه حل عملی تایید کرده اند. در صحنه، توسعه مراکش در منطقه با باز شدن کنسولگری های خارجی و سرازیر شدن سرمایه گذاری های بین المللی در این منطقه سرعت می گیرد.

لو مدعی شد که مسیر استراتژیک بریتانیا بدون توجه به حزب حاکم، بسیار مهم است. «تشکیل دولت عمیق» نقشی حیاتی در تعیین تصمیمات مهم سیاست خارجی، مانند گسترش سریع روابط با مراکش در بخش‌های مختلف، ایفا می‌کند. توافقنامه ارتباط بریتانیا و مراکش، که شامل محصولات صحرا است، مظهر این تعهد در سطح دولتی است.

حتی تحت رهبری پر سر و صدای کوربین طرفدار پولیساریو، حزب کارگر نتوانست این مسیر را در حالی که در اپوزیسیون بود تغییر دهد. گرایش‌های غالب «دولت عمیق» دیدگاه‌های شخصی کوربین را از منافع ملی بریتانیا که با مراکش همسو هستند متمایز می‌کرد.

لو بر تصمیم دادگاه استیناف لندن در سال 2022 که شکایتی را با هدف لغو توافقنامه ارتباط بریتانیا و مراکش رد کرد، تأکید کرد. دادگاه هیچ مبنایی برای تمایز منطقه مورد مناقشه از قلمرو مراکش پیدا نکرد و یک سابقه قانونی ایجاد کرد که هر دولت بریتانیا از جمله استارمر را بر اساس قوانین بین‌المللی و حقوق تاریخی مراکش به جای راحتی سیاسی متعهد می‌کند.

بریتانیا به عنوان یکی از اعضای دائم شورای امنیت سازمان ملل متحد، از سال 2007 به طور مداوم از قطعنامه هایی حمایت می کند که طرح خودمختاری مراکش را "جدی و معتبر" توصیف می کند. لو استدلال کرد که نادیده گرفتن این سوابق برای یک دولت کارگر یا تضاد با منافع استراتژیک بریتانیا که توسط تشکیلات سیاسی تعریف شده و مورد تایید مردم است، غیرقابل قبول است.

تغییرات ژئوپلیتیکی ایدئولوژی های سنتی را به چالش می کشد

پروفسور محمد الغالی، کارشناس علوم سیاسی و قانون اساسی در دانشگاه Cadi Ayyad در مراکش، خاطرنشان کرد که تغییرات ژئوپلیتیکی کنونی پیش بینی مواضع احزاب سیاسی اروپایی را در مورد این موضوع، صرف نظر از گرایش های ایدئولوژیک آنها، پیچیده می کند.

از نظر تاریخی، چپ دیدگاه‌های مترقی و آزادی‌خواهانه را پذیرفت و با جنبش‌هایی که از چنین آرمان‌هایی حمایت می‌کردند، همسو شد. برعکس، محافظه کاران به حفظ ارزش های فرهنگی سنتی معروف بودند. با این حال، الغالی استدلال کرد که حزب کارگر اکنون باید منافع استراتژیک بریتانیا را در اولویت قرار دهد و بعید می‌داند که دولت استارمر روابط بریتانیا و مراکش را به خطر بیندازد.

پیشرفت قابل توجهی در روابط مراکش و بریتانیا در ماه های اخیر حاصل شده است که روابط اقتصادی و سیاسی را در بر می گیرد. مدیریت این اوراق قرضه به طور استراتژیک فراتر از وابستگی های سیاسی است و بر منافع مشترک تمرکز می کند.

الغالی پیش بینی کرد که حزب کارگر رویکردی محافظه کارانه را در قبال منافع استراتژیک بریتانیا حفظ خواهد کرد. چشم‌انداز ژئوپلیتیکی در حال تحول نشان می‌دهد که روابط مراکش و بریتانیا به عنوان الگویی برای همکاری‌های آتی، به‌ویژه در حوزه‌های اقتصادی استراتژیک مانند انرژی، عمل خواهد کرد.

بریتانیا قراردادهای اساسی با مراکش برای واردات برق سبز و آبی منعقد کرده است که از پتانسیل های تجدیدپذیر پادشاهی استفاده می کند. الغالی تاکید کرد که بعید است چنین پیشرفت هایی در همکاری های دوجانبه در دولت کارگر مورد بازنگری قرار گیرد، صرف نظر از تفاوت های ایدئولوژیک بین اعضای آن.

از آنجایی که رباط در حال آماده شدن برای تغییرات بالقوه تحت دولت نخست وزیر استارمر است، احتمالاً به مشارکت استراتژیک قوی که در سال های اخیر ایجاد شده است برای هدایت هرگونه تغییر سیاسی بستگی دارد. با این وجود، مراکش به شدت دستورالعمل نهایی حزب کارگر را در مورد این موضوع مهم رصد خواهد کرد.